Στα σχολεία του Reggio Emilia, ένα σημαντικό εργαλείο για τη διεγέρση της δημιουργικότητας και της περιέργειας των παιδιών είναι τα "provocations" (στα ελληνικά "προκλήσεις"). Αυτά είναι σχεδιασμένα περιβάλλοντα ή δραστηριότητες που αναπτύσσονται με σκοπό να ενθαρρύνουν τα παιδιά να εξερευνήσουν και να ανακαλύψουν νέες ιδέες, να αναπτύξουν τις ικανότητές τους και να αποκτήσουν νέες εμπειρίες.
Μέσω των "provocations", τα παιδιά μπορούν να εξερευνήσουν τα υλικά, να αναπτύξουν τη δημιουργικότητα και να ανακαλύψουν νέους τρόπους αντίληψης του κόσμου.
Οι "προκλήσεις" μπορούν να περιλαμβάνουν διάφορα υλικά, όπως χαρτί, μεταλλικά κομμάτια, ξύλο, πέτρες, καθώς και αντικείμενα από την καθημερινή ζωή, όπως μανταλάκια με ρούχα ή αντικείμενα από τη φύση, όπως φύλλα ή πετραδάκια. Η χρήση τους δεν προσδιορίζεται από τους εκπαιδευτικούς, αλλά από τα παιδιά καθώς αυτά επιλέγουν τα υλικά που τους ενδιαφέρουν και τα συνδυάζουν στο παιχνίδι τους.
Στα σχολεία του Reggio Emilia, οι "προκλήσεις" θεωρούνται ως ένας τρόπος για να ενθαρρύνουν την αυτοέκφραση και την ανεξαρτησία των παιδιών. Καθώς τα παιδιά ανακαλύπτουν νέους τρόπους παιχνιδιού και εξερευνούν τα υλικά, ενισχύονται οι αυτοπεποίθηση και η αίσθηση της αυτονομίας.
Η χρήση τους δεν είναι περιορισμένη σε συγκεκριμένα μαθήματα ή δραστηριότητες. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε διάφορα πεδία, όπως η τέχνη, η επιστήμη, η μαθηματική ανάπτυξη και η γλωσσική ανάπτυξη. Συνήθως, συνδυάζονται με τα ενδιαφέροντα των παιδιών και τις εμπειρίες τους, και προάγουν την ανάπτυξη της ανοιχτής μάθησης και της προσαρμοστικότητας.
Συνολικά, αποτελούν ένα σημαντικό εργαλείο για τους παιδαγωγούς καθώς βοηθούν στην ενεργό συμμετοχή των παιδιών στη διαδικασία της μάθησης και στη διαμόρφωση της δικής τους κατανόησης του κόσμου γύρω τους. Επιπλέον, ενθαρρύνουν τη δημιουργικότητα και τη φαντασία των παιδιών, καθώς τα καλούν να σκεφτούν διαφορετικά και να εξερευνήσουν νέες ιδέες και προσεγγίσεις.
Τα σχολεία του Reggio Emilia έχουν αναγνωριστεί παγκοσμίως για την καινοτομία και την αποτελεσματικότητα του προγράμματος τους, και οι "provocations" αποτελούν ένα από τα βασικά στοιχεία της φιλοσοφίας τους. Αν και η εφαρμογή τους μπορεί να απαιτεί μεγαλύτερη προετοιμασία και διοργάνωση από τους εκπαιδευτικούς, αποτελεί μια αποδοτική μέθοδο για να ενθαρρύνουν την ανεξάρτητη σκέψη και τη δημιουργικότητα των παιδιών και να προωθήσουν την ανάπτυξη της κοινωνικής και πολιτιστικής ευαισθητοποίησης.
Επιπλέον, οι "provocations" δεν περιορίζονται μόνο στην τάξη, αλλά μπορούν να γίνουν και στο πλαίσιο της κοινότητας. Για παράδειγμα, μια πρόκληση μπορεί να είναι η δημιουργία ενός κήπου στο σχολείο ή στη γειτονιά, με τη συμμετοχή των παιδιών και των κατοίκων. Αυτό δημιουργεί ένα περιβάλλον στο οποίο τα παιδιά μπορούν να ερευνήσουν και να μάθουν για την οικολογία και τη φύση, ενώ παράλληλα ενισχύεται η συνεργατική και κοινωνική τους συμπεριφορά.